PRZYWÓDCA VS. PRZYWÓDZTWO: POZNAJ RÓŻNICE

Przywództwo i przywódcy są naturalnie ze sobą powiązani, lecz nie tożsami.

Choć „przywódca” i „przywództwo” mogą wydawać się dwiema stronami tej samej monety, istnieje między nimi wiele różnic.

Przywódca to OSOBA, która ma władzę i uprawnienia do wpływania na zespół i prowadzenia go w kierunku realizacji wspólnych celów. Typowy przywódca kieruje, podejmuje ważne decyzje, koordynuje, bierze odpowiedzialność – ale też rozwija. Przykłady przywódców to: prezesi, menedżerowie, przedsiębiorcy, liderzy zespołów.
Często przywódcami nazywane są też osoby postrzegane jako wizjonerzy z charyzmą i talentem do motywowania innych – przywódcy mogą, ale nie muszą, posiadać przywódcze cechy i umiejętności.

Przywództwo to ZJAWISKO dotyczące grup i zespołów – podejmowanie inicjatyw, decyzji i inspirowanie do wspólnej pracy nad wspólną wizją; tworzenie kultury, w której każdy wnosi jak najlepszy wkład – niezależnie od funkcji i roli w organizacji. Przywództwo tworzone jest zarówno przez przywódców, samych członków zespołu, jak i panującą atmosferę, kulturę.

Przewodzi – wywiera swój osobisty wpływ – każdy w organizacji.

Oto kilka innych różnic między przywódcą a przywództwem:
· przywódca to osoba; przywództwo to proces,
· przywódca może mieć wyznaczone stanowisko lub tytuł; przywództwem może wykazać się każdy, niezależnie od roli lub tytułu,
· przywódca może koncentrować się na utrzymaniu status quo; przywództwo wiąże się z podejmowaniem ryzyka i akceptacją zmian w celu osiągnięcia pożądanego rezultatu,
· przywódcy mogą wykorzystywać swoją władzę do kontrolowania innych; przywództwo polega na inspirowaniu i usamodzielnianiu innych, aby osiągnąć wspólny cel,
· przywódca może przewodzić za pomocą poleceń; przywództwo wymaga współpracy i negocjacji,
· przywódca może koncentrować się wyłącznie na osiąganiu konkretnych celów; przywództwo wiąże się z szerszą wizją organizacji lub grupy,
· przywódca może mieć wyjątkowe podejście do rozwiązywania problemów; przywództwo wiąże się z umiejętnością dostosowywania się do nowych wyzwań i znajdowania kreatywnych rozwiązań,
· przywódca może mieć sztywne podejście do kwestii podejmowania decyzji; przywództwo wymaga elastyczności i otwartości,
· przywódca może być skupiony na osobistych korzyściach lub uznaniu; przywództwo oznacza stawianie potrzeb grupy lub organizacji na pierwszym miejscu.

Te różnice podkreślają dynamiczną naturę przywództwa i znaczenie pielęgnowania kultury skoncentrowanej na przywództwie w firmie. Zachęcając wszystkich do przywództwa w organizacji, firmy mogą być bardziej innowacyjne, elastyczne i skuteczne w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji.

Cechy przywódców
Prawdziwy przywódcy rozpalają swój zespół i sprawiają, że zmierza on do wspólnego celu. Posiadają unikalną mieszankę cech osobowości, umiejętności i doświadczeń życiowych, która wyróżnia ich na tle innych w miejscu pracy.

Oto niektóre cechy, które wyróżniają przywódcę:
1. Wizja. Przywódca ma jasną, inspirującą ideę tego, jak chce, aby wyglądała przyszłość, i świetnie dzieli się nią z innymi w sposób, który ich wciąga.
2. Integralność. Ludzie ufają przywódcom i szanują ich, ponieważ są znani z tego, że są uczciwi i robią to, co słuszne.
3. Podejmowanie decyzji. Przywódcy mają pewność siebie wystarczającą, aby podejmować trudne decyzje i się ich trzymać.
4. Empatia. Dobry przywódca rozumie, skąd inni pochodzą i tworzy pozytywne, włączające środowisko pracy.
5. Adaptowalność. Przywódcy potrafią dostosować się do sytuacji i wymyślać kreatywne rozwiązania wyzwań.
6. Komunikacja. Przywódcy są precyzyjni w wyrażaniu swoich pomysłów i wizji.
7. Pewność siebie. Przywódcy mają silną pewność siebie, która inspiruje innych do pójścia za nimi.
Skuteczny przywódca potrafi połączyć te cechy i umiejętności, aby poprowadzić grupę ludzi do sukcesu, celu.

Typy przywódców
Istnieją różne typy przywódców, każdy z własnym stylem i podejściem do przewodzenia innym. Cztery z najpowszechniej rozpoznawanych stylów przywództwa to:

· autokratyczny/odgórny – autokratyczni przywódcy podejmują decyzje niezależnie, nie prosząc o opinie innych. Mają „odgórne” podejście do przywództwa, ściśle kontrolują i podejmują decyzje. Czasami mikro zarządzają. Przykładami autokratycznych przywódców będą dowódcy wojskowi i liderzy organizacji hierarchicznych,

· transformacyjny – przywódcy transformacyjni inspirują i motywują swoich współpracowników do osiągania swojego pełnego potencjału. Mają charyzmatyczne i energiczne podejście do przywództwa. Skupiają się na tworzeniu pozytywnego i włączającego środowiska pracy. Przykładem osoby z transformacyjnym stylem przywództwa jest Steve Jobs,

· służebny – służebni przywódcy stawiają na pierwszym miejscu potrzeby zespołu i skupiają się na jego możliwie największym usamodzielnianiu. Tacy przywódcy stosują podejście oparte na współpracy i bezinteresowności. Są znani ze swojego spójnego i etycznego zachowania. Przykłady służących przywódców w biznesie można znaleźć w kulturach korporacyjnych takich firm jak Marriott i Zappos, w których podstawowymi wartościami są ludzie i zachęcanie ich do samodzielnego myślenia,

· laissez-faire – tacy przywódcy delegują odpowiedzialność swojemu zespołowi i zapewniają minimalne zarządzanie lub wsparcie. Przewodzą bez zbytniego ingerowania i są znani z polegania na autonomii i umiejętnościach swoich pracowników. Przykłady przywódców laissez-faire to m.in. kierownicy projektów pracujących na co dzień z wysoko wykwalifikowanymi i doświadczonymi zespołami.

Różne organizacje i zespoły mogą wymagać różnych stylów przywództwa, a skuteczni przywódcy muszą umieć dostosować swój styl do potrzeb swojego zespołu. Zrozumienie różnych stylów przywództwa może pomóc jednostkom zidentyfikować swoje mocne i słabe strony oraz rozwinąć zakres stosowanych przez siebie stylów.

Praktyka przywództwa

Silne przywództwo często wiąże się z przewodzeniem poprzez przykład. Proces ten oznacza modelowanie dobrych umiejętności komunikacyjnych, podejmowania decyzji, kreatywności i rozwiązywania problemów, aby poprowadzić zespół w kierunku wspólnych celów.

Świetni przywódcy powinni również tworzyć środowisko, które zachęca do współpracy między członkami zespołu. Budując zaufanie w swoim zespole, przywódcy mogą napędzać postęp, dostosowując wysiłki wszystkich do wspólnego celu.

Rozwój przywództwa obejmuje również umiejętność elastyczności i dostosowywanie się. To, co działa w jednym zespole lub projekcie, może nie działać w innym. Skuteczni przywódcy rozpoznają ten fakt i odpowiednio się dostosowują.

Przywództwo w działaniu
Przywództwo odnosi się do obserwowalnych zachowań i działań. Oto kilka przykładów:

– Zachęcanie do otwartej komunikacji i współpracy
– Zapewnianie jasnego kierunku i wskazówek
– Umożliwianie innym wzięcia odpowiedzialności za swoją pracę
– Mówienie o czymś lub o kimś, kto jest ważny
– Świętowanie sukcesów i wkładu członków zespołu
– Podejmowanie wyzwań w sposób konstruktywny i proaktywny
– Inwestowanie w rozwój osobisty i zawodowy w celu ciągłego doskonalenia

Relacja między przywódcą a przywództwem
Relacja między przywódcą a przywództwem jest symbiotyczna. Przywódca uosabia cechy i zachowania skutecznego przywództwa, a przywództwo jest demonstrowane poprzez działania przywódcy. Przywódca uosabiający przywództwo jest formalną postacią autorytetu i wzorem do naśladowania, który inspiruje i prowadzi innych.

Przywództwo może istnieć w grupie nawet bez wyznaczonego przywódca, ponieważ przywództwo jest procesem, który każdy może ćwiczyć. Ta dynamika jest znana jako przywództwo rozproszone, w którym członkowie grupy dzielą się obowiązkami przywódczymi.

Przykłady przywództwa w grupie bez wyznaczonego przywódcy obejmują:
– Współpraca zespołowa. Zespół, który komunikuje się i rozwiązuje problemy wspólnie, wykazuje przywództwo poprzez wspólne wysiłki.
– Wspólne podejmowanie decyzji. Grupa, która podejmuje decyzje poprzez konsensus, ceniąc wkład wszystkich członków, wykazuje demokratyczne przywództwo.
– Upoważnienie i delegowanie. Grupa, która deleguje obowiązki na podstawie mocnych stron i zainteresowań każdego członka, wykazuje przywództwo, wzajemnie się usamodzielniając.
– Innowacja i kreatywność. Grupa, która wspiera nowe pomysły, wykazuje przywództwo, napędzając postęp.
Przyjmując przywództwo i wspierając jego różne formy, zespoły mogą pracować na rzecz wspólnych celów i wprowadzać pozytywne zmiany, nawet bez formalnych ról przywódczych.

Znaczenie przywódców i przywództwa dla organizacji
Gdy przywódcy i przywództwo działają wspólnie, powstaje synergistyczna relacja, w której każda ze stron wspiera drugą.

Przywódca, który inspiruje i prowadzi innych do działania, może pomóc wywrzeć pozytywny wpływ, podczas gdy kultura przywództwa jeszcze bardziej napędza tę wizję. Ta relacja tworzy pozytywne środowisko, w którym wszyscy pracują nad wspólnym celem.

Paweł Sopkowski, CoachWise S.A.